Join our learning community
Emotieregulatie bij Kinderen & Adolsecenten
Emoties horen bij het leven en iedereen krijgt ooit wel eens te maken met intense emotionele gebeurtenissen die gepaard gaan met verschillende gevoelens zoals verdriet, angst en/of boosheid. De manier waarop we met deze emoties omgaan, zal invloed uit oefenen op hoe jongeren ontwikkelen. Emotieregulatie speelt dan ook een belangrijke rol in de ontwikkeling en instandhouding van verschillende psychische problemen, zoals depressieve klachten, angst, eet- en gewichtsproblemen, verslaving, zelfverwondend gedrag, gedragsproblemen en verschillende pijn- en gezondheidsklachten.
Daarom wordt emotieregulatie gezien als een transdiagnostisch mechanisme. Het transdiagnostisch perspectief gaat er van uit dat eenzelfde onderliggend mechanisme, zoals emotieregulatie, kan leiden tot verschillende problematieken of deze in stand houden. Transdiagnostische mechanismen worden tegenwoordig intensief bestudeerd omdat ze beter de complexiteit van mensen omvatten. Daarnaast winnen ze ook steeds meer aan belang binnen preventie- en interventie programma’s voor kinderen en adolescenten, met als doel het versterken van de veerkracht.
Emotieregulatietraining voor Kinderen & Adolescenten
Emotieregulatie- training voor Kinderen & Adolescenten
De huidige emotieregulatietraining is gebaseerd op de geëvalueerde Affect Regulatie Training (ART) voor volwassenen, ontwikkeld door Berking en Whitley (2014) en combineert verschillende modules uit de Cognitieve Gedragstherapie, Acceptatie en Commitment Therapie, Emotiegerichte therapie, oplossingsgerichte therapie en positieve therapie. Het doel van de training is het aanleren van zes cruciale emotieregulatie basiscompetenties, met name BC1) ademhalings- en spierontspanning, BC2) emotioneel bewustzijn, BC3) aanvaarden, BC4) effectieve zelfondersteuning, BC5) analyseren en BC6) het gebruiken van emotieregulatiestrategieën.
Voor elk van deze basiscompetenties werden leeftijdsadequate methodieken ontworpen. Uniek in deze training is het respecteren van de sequentie, waarbij het toepassen van de eerste basiscompetenties (BC1- BC5) een basis legt voor het optimaal benutten van het repertoire aan emotieregulatie strategieën (BC6). Aangezien het aanleren van optimale emotieregulatie aan kinderen en adolescenten best heftige gevoelens kan losmaken, verdient dit een professionele aanpak. Daarom is het erg belangrijk om de sequentie niet vroegtijdig stop te zetten of willekeurig één methodiek uit te kiezen. Aan Universiteit Gent is de laatste 10 jaar veel aandacht besteed aan de keuze van de methodieken die elk apart geëvalueerd werden bij kinderen en adolescenten, hetzij door anderen, hetzij door onze eigen onderzoeksgroep.
Elk jaar doen minstens 130.000 Vlaamse adolescenten beroep op de hulpverlening. Onderzoek naar de effectiviteit van bestaande zorgprogramma’s is echter niet steeds erg lovend. Eén van de verklaringen kan zijn dat huidige interventieprogramma’s te weinig handvaten bieden wanneer een probleem complex is. Daarnaast is er tot op heden een gebrek aan onderzoek naar hoe het reguleren van emotionele processen op een wetenschappelijk verantwoorde wijze kan gebeuren. Nochtans worden kinderen en adolescenten die in de hulpverlening terecht komen vaak geconfronteerd met verschillende stressoren (i.e. ze zijn of voelen zich anders, de contexten waarin ze leven zijn weinig ondersteunend, ze maakten stressvolle levensgebeurtenissen mee, etc.), waardoor emotieregulatie, nog meer dan in een andere leeftijdsfase, een cruciale rol speelt in de ontwikkeling en behoud van hun psychologische moeilijkheden, en dit zowel voor internaliserende, alsook voor externaliserende problematieken.
De adolescentie is een kritische periode met betrekking tot de ontwikkeling van emotieregulatie. Adolescenten maken doorgaans minder gebruik van externe regulatiestrategieën (e.g. sociale steun zoeken en expressie van emoties) en reguleren hun emoties steeds meer autonoom. Bovendien is er tijdens deze leeftijdsfase sprake van een verhoogde emotionaliteit en meer intense en moeilijker te reguleren emoties. Onderzoek toont dan ook aan dat adolescenten tussen 11 en 15 jaar een ‘maladaptieve shift’ doormaken; ze gaan minder gebruik maken van adaptieve emotieregulatiestrategieën en meer van maladaptieve emotieregulatiestrategieën in vergelijking met hun kindertijd en latere volwassenheid. Dit verhoogt de kans op de ontwikkeling van psychopathologie. Door preventief in te zetten op emotieregulatie bij (jonge) adolescenten binnen deze kwetsbare ontwikkelingsperiode, kunnen we mogelijks de maladaptieve shift tegengaan en daardoor het risico op de ontwikkeling van psychopathologie verkleinen.
EuREKA training
EuREKA is ontwikkeld als interventieprogramma en kan aangboden worden bij kinderen en adolescenten tussen 10 en 16 jaar oud binnen een klinische context.
De uitgebreide en diepgaande emotieregulatietraining beoogt het verhogen van de emotionele weerbaarheid en kan bovenop de reeds lopende standaard behandelprogramma’s ingericht worden.
Elk jaar doen minstens 130.000 Vlaamse adolescenten beroep op de hulpverlening. Onderzoek naar de effectiviteit van bestaande zorgprogramma’s is echter niet steeds erg lovend. Eén van de verklaringen kan zijn dat huidige interventieprogramma’s te weinig handvaten bieden wanneer een probleem complex is. Daarnaast is er tot op heden een gebrek aan onderzoek naar hoe het reguleren van emotionele processen op een wetenschappelijk verantwoorde wijze kan gebeuren. Nochtans worden kinderen en adolescenten die in de hulpverlening terecht komen vaak geconfronteerd met verschillende stressoren (i.e. ze zijn of voelen zich anders, de contexten waarin ze leven zijn weinig ondersteunend, ze maakten stressvolle levensgebeurtenissen mee, etc.), waardoor emotieregulatie, nog meer dan in een andere leeftijdsfase, een cruciale rol speelt in de ontwikkeling en behoud van hun psychologische moeilijkheden, en dit zowel voor internaliserende, alsook voor externaliserende problematieken.
Boost Camp training
Boost Camp is ontwikkeld als een preventieprogramma en kan aangeboden worden bij kinderen en adolescenten tussen 10 en 14 jaar oud, bij voorkeur tijdens de schooluren. De training omvat diverse methodieken die inzetten op de belangrijkste kernelementen van elke emotieregulatievaardigheid. BOOSTCAMP is opgesplitst in zes modules met respect voor de vaste volgorde die hetzij wekelijks hetzij na elkaar in één intensieve twee- of driedaagse worden aangeboden, en beoogt hierdoor het verhogen van de emotionele weerbaarheid.
De adolescentie is een kritische periode met betrekking tot de ontwikkeling van emotieregulatie. Adolescenten maken doorgaans minder gebruik van externe regulatiestrategieën (e.g. sociale steun zoeken en expressie van emoties) en reguleren hun emoties steeds meer autonoom. Bovendien is er tijdens deze leeftijdsfase sprake van een verhoogde emotionaliteit en meer intense en moeilijker te reguleren emoties. Onderzoek toont dan ook aan dat adolescenten tussen 11 en 15 jaar een ‘maladaptieve shift’ doormaken; ze gaan minder gebruik maken van adaptieve emotieregulatiestrategieën en meer van maladaptieve emotieregulatiestrategieën in vergelijking met hun kindertijd en latere volwassenheid. Dit verhoogt de kans op de ontwikkeling van psychopathologie. Door preventief in te zetten op emotieregulatie bij (jonge) adolescenten binnen deze kwetsbare ontwikkelingsperiode, kunnen we mogelijks de maladaptieve shift tegengaan en daardoor het risico op de ontwikkeling van psychopathologie verkleinen.
Train de trainer data voor opleidingen
EuREKA
Voor individuele ‘EuREKA’-opleidingen kan u steeds inschrijven via deze link
EuREKA in-company
Voor het organiseren van in-company ‘EuREKA’-opleidingen kan u contact opnemen via: info@sig-net.be
Boost Camp
Momenteel organiseren wij geen individuele ‘Boost-Camp’-opleidingen. Voor meer informatie omtrent het programma kan u contact opnemen via:
De train de trainer opleidingen bestaan steeds uit twee delen. Het eerste deel focust op theorie: hierbij ontvangen de deelnemers een online presentatie die zij op een zelf gekozen moment thuis of op het werk kunnen bekijken. Het tweede deel focust op praktijk: tijdens een interactieve dag maken de deelnemers kennis met het protocol aan de hand van oefeningen. Onderstaande dagen betreffen de momenten waarop kan worden deelgenomen aan de interactieve dag (Faculteit Psychologie, Gent). Kostprijs voor deelname is 200€ per persoon.
Het team
De onderzoekseenheid klinische ontwikkelingspsychologie (Universiteit Gent) bestaat uit een 15-tal jonge gemotiveerde onderzoekers die daarnaast ook werkzaam zijn als klinisch psycholoog binnen het Universitair Psychologisch Centrum Kind & Adolescent te Gent (https://www.kindenadolescent.be) en in nauw contact staan met het brede werkveld. De onderzoeksgroep bestudeert de wetenschappelijke onderbouwing van de ontwikkeling van psychopathologie en de hieraan gerelateerde risicofactoren bij kinderen en adolescenten binnen verschillende (risico)groepen. Dit gebeurt zowel via experimenteel onderzoek als via vragenlijstonderzoek dat bij voorkeur longitudinaal is opgezet. Bij elk probleem vertrekt men van een transactioneel model waarin emotieregulatie een cruciale rol in speelt en steeds met bijzondere aandacht voor de implicaties hiervan voor elk kind, elk gezin.
De onderzoeksgroep heeft in het verleden ervaring opgebouwd zowel binnen het domein van de screening van kinderen en adolescenten met emotionele- en gedragsproblemen als bij het ontwikkelen van wetenschappelijk onderbouwde interventies. Ze ontwikkelden gevalideerde meetinstrumenten om zowel kindfactoren als ouderfactoren in kaart te brengen, en zo hun kennis wereldwijd te verspreiden over emotionele en cognitieve kwetsbaarheidsfactoren. Maar, ze hebben eveneens een jarenlange traditie opgebouwd in ontwikkelen en wetenschappelijke evalueren van klinische interventies zoals voor kinderen met gedragsproblemen, depressieve klachten, hoofd- en buikpijnklachten, perfectionisme, faalangst, emotieregulatieproblemen, eet- en gewichtsproblemen. De groep, is dan ook goed getraind en steeds bereid expertise te delen via workshops in binnen- en buitenland.